Katedra Muzyki Dawnej
Katedra Muzyki Dawnej to pierwsza na gruncie polskich uczelni muzycznych katedra dysponująca tak wszechstronną naukową ofertą artystyczno-badawczą w zakresie instrumentów historycznych. Jej powstanie było możliwe dzięki najdłuższej w Polsce tradycji wykonawstwa klawesynowego i wieloletnim tradycjom wykonawstwa muzyki dawnej w Krakowie. Utworzona w 1981 roku jako Katedra Klawesynu i Instrumentów Strunowych Szarpanych została, w związku z poszerzaniem oferty dydaktycznej, przekształcona w 2012 roku w niezależne Katedry Klawesynu i Instrumentów Dawnych (potem: Muzyki Dawnej) oraz Gitary i Harfy. Dynamiczny rozwój związany z pionierskim w naszym kraju utworzeniem specjalności w grze na dawnych instrumentach Katedra zawdzięcza swojemu długoletniemu Kierownikowi: prof. Elżbiecie Stefańskiej (1981-1990 i 1997-2012) oraz pierwszemu pedagogowi klasy skrzypiec barokowych dr. hab. Zygmuntowi Kaczmarskiemu. Z jego inicjatywy w 1991 roku, pod patronatem Ministerstwa Kultury Królestwa Holandii, Europejskiej Fundacji Kultury i Stichting Internationale Concerten en Wergroepen (SIC), nawiązano współpracę z wykładowcami Sweelinck Conservatorium (obecnie Conservatorium van Amsterdam) oraz solistami Orkiestry XVIII Wieku, m. in. Jacquesem Oggiem i Marinette Troost. Zaowocowało to regularnymi otwartymi kursami wykonawstwa muzyki dawnej oraz wspólnymi koncertami krakowskich i zagranicznych artystów-pedagogów. Działania te w efekcie doprowadziły do otwarcia kolejnych klas instrumentów historycznych. W proces aktywnie włączyła się prof. Magdalena Myczka, sprawująca funkcję Kierownika Katedry w latach 1990-1997.
W latach 2012-2016 funkcję kierownika sprawował wybitny organista i wykonawca muzyki dawnej prof. dr hab. Marcin Szelest, który z wielkim zaangażowaniem rozwijał potencjał Katedry w zakresie oferty dydaktycznej, budowy adekwatnego do specyficznych potrzeb świadomego wykonawstwa muzyki dawnej modelu kształcenia i działalności artystycznej. W 2016 roku do prowadzenia Katedry pozyskano renomowanego klawesynistę, organistę i wszechstronnego wykonawcę muzyki dawnej – prof. dra hab. Marka Toporowskiego. Od roku 2017 funkcję kierownika Katedry pełniła dr hab. Monika Gardoń-Preinl, prof. AMK. Obecnie kierownikiem Katedry jest dr hab. Zbigniew Pilch, prof. AMKP.
Od początku swojego istnienia Katedra prowadzi ożywioną działalność koncertową, badawcza i dydaktyczną. W 1985 roku była organizatorem I Ogólnopolskiego Konkursu Klawesynowego im. Wandy Landowskiej w Krakowie. Od 1996 roku organizuje Festiwal „Dni Bachowskie”, będący forum koncertowym pedagogów i studentów krakowskiej uczelni, a także innych uczelni polskich i zagranicznych.
W roku 2008 z inicjatywy prof. Elżbiety Stefańskiej powstała Orkiestra Barokowa Akademii Muzycznej w Krakowie, która prowadzi regularną działalność koncertową, występując zarówno samodzielnie, jak i z licznymi solistami, chórem AM oraz – przy realizacji oper – studentami Wydziału Wokalnego, pod batutą takich gościnnych dyrygentów, jak Paul Esswood, Peter Holtslag czy Joshua Rifkin. Odbywające się najczęściej w stylowej sali koncertowej AM „Florianka” koncerty orkiestry – przynajmniej sześć w jednym sezonie (roku akademickim) cieszą się ogromną popularnością wśród krakowskich melomanów i są swoistym fenomenem muzycznego życia miasta.
Wśród wykładowców licznych kursów mistrzowskich organizowanych przez Katedrę znaleźli się m.in: Mark Kroll, Jacques Ogg, Johann Sonnleitner, Huguette Dreyfus, Hetil Haugsand, Mitzi Meyerson, Aline Zylberajch-Gester, Martin Gester – klawesyn; Paul Badura-Skoda, Petra Matějová – pianoforte; Lucy van Dael, Sirkka Liisa Kaakinen-Pilch, Marinette Troost, Carol Lieberman – skrzypce barokowe; Peter Holtslag, Ricardo Kanji – flet prosty; Rachel Brown – flet traverso; Rainer Zipperling, Richte van der Meer – wiolonczela barokowa; Lilianna Stawarz, Thérèse de Goede – realizacja basso continuo; Annelie de Man, Elżbieta Chojnacka – interpretacja współczesnej muzyki klawesynowej. Studenci Katedry mają szansę współpracy ze znakomitymi pedagogami, wybitnymi mistrzami i znawcami wykonawstwa historycznego.
W 2017 roku ponownie zaczęła działać klasa oboju barokowego, od roku 2017/18 otwarto klasę fortepianu historycznego. Dzięki szeroko prowadzonym staraniom udaje się stale wzbogacać instrumentarium, poszerzając ofertę wykonawczą i możliwości repertuarowe.
Katedra Muzyki Dawnej prowadzi działalność dydaktyczną na poziomie studiów I i II stopnia w następujących specjalnościach:
– klawesyn,
– skrzypce barokowe,
– wiolonczela barokowa,
– viola da gamba,
– flet traverso,
– flet prosty,
– obój barokowy,
– trąbka naturalna
– lutnia;
oraz studiów II stopnia w specjalności fortepian historyczny i violone.
Do grona wybitnych pedagogów Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie i młodej kadry naukowo-dydaktycznej dołączają wizytujący profesorowie zagraniczni (patrz Pracownicy Katedry).
Plan studiów licencjackich i magisterskich oferuje zdobycie wszechstronnego wykształcenia w zakresie muzyki dawnej i gry na historycznych instrumentach, włącznie z zajęciami z tańca historycznego i regularnie występującą Orkiestrą Barokową.
Działalność Katedry obejmuje również regularnie organizowane kursy mistrzowskie, seminaria oraz konferencje ogólnopolskie i międzynarodowe, które stanowią unikalną okazję spotkania z wybitnymi artystami, pedagogami i naukowcami.
Doroczny festiwal „Dni Bachowskie” (marzec) jest forum koncertowym pedagogów i studentów Katedry oraz zaproszonych gości.